Çay mı kahve mi? Hangisi daha sağlıklı?
Sabahları güne nasıl başlıyorsunuz? Elbette sabaha bir bardak portakal suyu, süt ya da sadece su içerek başlayan insanlar vardır. Ancak insanların çoğu sabahları bir fincan çay ya da kahve hazırlamayı tercih eder. Bu her iki kafeinli içecek de çok sevilse de birinin diğerinden daha fazla faydası bulunuyor mu?
Çay ve kahveyi sağlık açısından karşılaştırmak için kafein seviyeleri, sağlık üzerindeki faydaları ve dezavantajları gibi kriterleri göz önünde bulundurabiliriz.
Kafein seviyeleri
Çeşitli çay ve kahvelerin bulundurdukları kafein miktarı demleme süresine, hazırlama yöntemine ve içeceğin miktarına göre farklılık gösterecektir. Yine de genel bir fikir edinmek için en yüksek kafeine sahip olan içecekten en düşük kafeine sahip olana kadar popüler içeceklerin yer aldığı listeye aşağıda göz atabilirsiniz.
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA) gıda veri tabanına göre belirlenen bu kafein seviyeleri, her bir içeceğin 1 fincanında (250 ml) bulunan kafein miktarını yansıtmaktadır:
| İçecek | Kafein (mg) |
|---|---|
| Latte | 86.4 |
| Buzlu Kahve | 74.4 |
| Siyah Çay | 48 |
| Yeşil Çay | 28.8 |
| Kafeinsiz Kahve | 0-15 |
| Bitki Çayı | 0 |
Bu listeye göre, çoğu kahvenin (bazı kafeinsiz kahvelerin bile), çoğu çaydan daha çok kafein içerdiği görülmektedir. Bu da kahvenin uyarıcı etkisinin daha fazla olduğu anlamına gelmektedir.
Sağlık üzerindeki faydaları
Kahve, tümü bilişsel işlevi destekleyen ve hafıza kaybı riskini azaltabilen antioksidan polifenol, kafein ve trigonellin bakımından zengin bir kaynaktır.
Anti-inflamatuar bir bileşen olan klorojenik asit gibi antioksidanlarla birlikte kahvenin beyin sağlığı, yağlı karaciğer, diyabet ve metabolik sendrom üzerinde de faydalı etkileri bulunuyor. Hatta araştırmalar, her gün iki ila üç fincan kahve içen kadınların, az kahve içenlere göre daha az vücut yağına sahip olduğunu gösteriyor.
Çayın da mide bulantısını yatıştırmaktan sindirim rahatsızlıklarını hafifletmeye kadar sağlık konusunda pek çok faydası bulunuyor. Tıpkı kahve gibi çay da anti-inflamatuar özelliği olan antioksidanlar bakımından zengindir. Bazı araştırmalar yeşil çaydaki kateşinleri, kalp ve damar sağlığı ile ilişkilendirmektedir.
Bu bilgilere göre, hem kahve hem de çayın sağlık açısından faydalı olduğu söylenebilir. Bununla birlikte çayın yatıştırıcı özellikleri kahveden daha fazla olabilir.
Dezavantajları
Kafeinin makul miktarlarda tüketilmesi sağlıklıdır ve uyanıklık ile atletik performansı arttırdığı bilinmektedir. Ancak çok fazla kafein tüketmek, istenmeyen yan etkilere neden olabilir. Yetişkinler için günlük önerilen kafein miktarı 400 mg (yaklaşık dört fincan) olmaktadır. Bu miktardan daha fazla kafein tüketmek titreme, anksiyete, yüksek tansiyon, dehidrasyon, uykusuzluk ve baş ağrısına neden olabilir. Bununla birlikte kafeini bırakmaya çalışmak yoksunluk belirtileri görülmesine yol açabilir
