İyot eksikliğinden korunmak için 5 önemli adım
Vücudun üretemediği iyot, sofra tuzu başta olmak üzere et, süt, yumurta, deniz ürünleri gibi besinlerden karşılanabilen bir mineraldir. İyotu fazla tüketmek tansiyon sorunlarına, az tüketmek ise tiroit sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden iyot içeren besinler, her zaman kararında tüketilmelidir.
İyot eksikliği, tiroit hormonlarının sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için gereklidir. Hamilelik sırasında iyot eksikliği, bebeklerin ölü doğması, düşük ve doğumsal sakatlıklarla ilişkilidir. Yenidoğanlarda fiziksel bozukluk, erken ölüm, gelişme geriliği ve sarılık ortaya çıkabilir. Çocuklarda ise zeka geriliğine sebep olur. Yetişkin insanlarda iyot eksikliği bilişsel fonksiyonlarda bozulma, duygu durum bozuklukları ve üretkenlik kaybına sebep olur. Tüm bunlara ek olarak her yaşta guatr görülebiliyor.
İyot eksikliği belirtileri nelerdir?
Besinlerle alınan iyodun tamamı, sağlıklı bir bağırsağa ve mideye sahip olan kişilerde kolayca emilir. Vücuda giren iyodun yaklaşık %10'u tiroit bezi tarafından alındıktan sonra, kalanı idrar yoluyla atılır. İyot eksikliği durumunda yaygın olarak görülen semptomlar şunlardır;
1. Boyunda şişlik (Guatr)
2. Sürekli yorgunluk
3. Üşüme ve titreme
4. Cilt kuruluğu
5. Kolesterol yüksekliği
6. Kabızlık
7. Kilo alma
8. Bilinç bulanıklığı ve unutkanlık
9. Depresyon
10. Kalp ritminin yavaşlaması, baş dönmesi ve bayılma
11. Kas gücünün azalması
12. Saç dökülmesi
13. Kas ve kemik hastalıkları
14. Regl döneminin daha ağır geçmesi
İyot eksikliği için kimler risk altında?
İyot eksikliği, aslında yetersiz beslenme yüzünden herkeste görülebilir. Ancak genelde dağlık alanlarda ve sık sık sel yaşanan bölgelerde daha fazla görülür. İyot açısından fakirleşen topraklardan elde edilen ürünler, iyot bakımından zayıftır. Ülkemizde iyot eksikliği en çok Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgelerinde görülür. Bu durumu engellemek için, sofra tuzu seçerken mutlaka iyotlu tuzların tercih edilmesi gerekir.
İyot eksikliğine karşı 5 adım
İyot eksikliği tanısı, tiroit muayenesi ve kan testleri sonucunda tespit edilir. Özellikle hamilelik döneminde yapılan tarama testleri, tiroit eksikliğinin erken tanısı için büyük bir önem taşır. İyot eksikliğinden korunmak için yapmanız gerekenler;
1. Süt ürünleri, tam tahıllar, deniz balıkları ve iyot içeren besinler dengeli ve yeterli miktarda tüketilmelidir. Hiçbir zaman aşırıya kaçılmamalıdır.
2. Yemekleri hazırlarken sofra tuzu yerine iyotlu tuz kullanılmalı.
3. Erişkin kadınlar ve erkekler, günde 150 mikrogram iyot almalıdır. Bu sayede iyot eksikliği görülme riski düşürülür.
4. Hipertansiyon, kronik böbrek yetmezliği gibi tuz kullanması sakıncalı olan kişiler, doktor kontrolünde iyot desteği almalıdır.
5. Hamileler, emziren anneler ve anne olmayı planlayanlar, iyot eksikliği olup olmadığını öğrenmek için mutlaka doktora başvurmalı. Doktor önerisiyle gerekli görülürse iyot içeren vitamin takviyeleri kullanmalıdır.
