Kilonuz neden artıyor? Sebepleri ve çözümleri neler?
Eğer normalden daha fazla kalori alıyorsanız veya sporu azalttıysanız, tartıdaki sayının artması pek de şaşırtıcı olmaz. Ancak her şeyi eskiden olduğu gibi yapıyorsanız ve yine de kilonuz artıyorsa neden olabilir? Neler olabileceğine dair biraz daha detaylara girmek gerekiyor.
1. Uykusuzluk
Uyku ve kilo konusunda işinizle ilgili iki problem vardır. İlk olarak, eğer geç saatlere kadar uyanık kalıyorsanız, gece bir şeyler atıştırma ihtimaliniz çok yüksektir ve bu da daha fazla kalori anlamına gelir. Bir diğer problem ise uykusuzluğun bedende olup biten şeyleri etkilemesinden kaynaklanır. Hormon düzeylerindeki değişimler açlığı ve iştahı arttırırlar ve yedikten sonra yeterince tok hissetmenize engel olurlar.
2. Stres
Yaşam çok yoğun hale geldiğinde, bedenimiz hayatta kalma moduna geçer. Stres hormonu olan kortizol salgılanır ve bu da iştahı arttırır. Ve elbette, stres anlarında yüksek kalorili rahatlatıcı gıdaları canımızın istemesi de mümkün. Bu kombinasyon kilo alımı için mükemmel bir zemin hazırlar.
3. Antidepresanlar
Bazı antidepresanların talihsiz yan etkileri arasında kilo alımı bulunur. Eğer antidepresanınızın kilo alımına sebep olduğunu düşünüyorsanız, tedavi planınızda değişiklikler için doktorunuzla konuşun. Ancak ilacınızı kendi kendinize bırakıp değiştirmeyin. Bazı insanların ilaç tedavisinden sonra daha iyi hissettikleri için kilo alabildiklerini unutmayın. Çünkü iyi hissetmek daha fazla iştaha sebep olabilir. Ayrıca depresyonun kendisi de kiloda değişimlere sebep olabilir.
4. Steroidler
Prednisole gibi anti-inflamatuvar steroid ilaçlar kilo alımına sebep olmaları ile bilinirler. Sıvı birikimi ve artan iştah temel sebepleri arasındadır. Bazı insanlar steroid alırken bedenlerinin yağı tuttuğu bölgede geçici bir değişim de görebilirler. Yüz, bel ve boynun arka kısımlarında yağ birikimi başlayabilir. Eğer bir haftadan daha fazla steroid aldıysanız, onu anında bırakmayın. Bu ciddi sorunlara sebep olabilir ve bu nedenle ilk olarak doktorunuzla konuşun.
5. Kilo alımına sebep olabilecek ilaçlar
Bazı reçeteli ilaçlar da kilo alımı ile bağlantılılar. Bu listede antipsikoz ilaçları (şizofreni ve bipolar bozukluğa karşı kullanılırlar), migren, inme, tansiyon ve diyabet ilaçları gibi ilaçlar var. Belirtilerinizi tedavi eden ve yan etkileri azaltan ilaçları bulma konusunda doktorunuzla görüşün.
6. Hemen hapları suçlamayın
Popüler inancın aksine, kombinasyon doğum kontrol haplarının (östrojen ve progesteron) kalıcı kilo alımına sebep oldukları kanıtlanmış değil. Kombine hap alanların sıvı birikimine bağlı olarak biraz kilo almaları mümkün görülüyor ancak bu genelde kısa vadeli oluyor. Eğer yine de kilo alımından endişe ediyorsanız, doktorunuzla görüşün.
7. Hipotiroid
Eğer tiroid beziniz yeterince tiroid hormonu üretmiyorsa, muhtemelen yorgun, güçsüz, soğuk hissediyorsunuz ve kilo alıyorsunuzdur. Yeterince tiroid hormonu olmazsa metabolizma yavaşlar ve kilo alımı daha mümkün hale gelir. Tiroid bezinin normal sınırların alt kısmında çalışması bile kilo alımına sebep olabilir. Hipotiroidi ilaçlar ile tedavi etmek kilo alımının tersine çevrilmesine yardımcı olabilir.
8. Menopozu suçlamayın
Çoğu kadın manopoz zamanında biraz kilo alır ancak hormonlar tek sebebi değiller. Yaşlanmak metabolizmanızı yavaşlatır ve bu nedenle daha az kalori yakarsınız. Ayrıca daha az spor yapmak gibi yaşam tarzı değişimleri de rol oynarlar. Fakat menopoz kiloyu nereye aldığınızı değiştirebilir ve yağlar kalça ve bacaklardan ziyade belde birikmeye başlayabilirler.
9. Cushing sendromu
Kilo alımı Cushing sendromunun yaygın belirtileri arasındadır ve bu rahatsızlık çok fazla stres hormonu kortizole maruz kalmanızdan kaynaklanarak bunun sonucunda kilo alımı ve başka anormalliklere sebep olur. Astım, artrit ve lupus hastalıkları için steroidler alıyorsanız da Cushing sendromuna kapılabilirsiniz. Ayrıca adrenal bezleriniz çok fazla kortizol üretiyorlarsa da olabilir veya bir tümörle de bağlantılı olabilir. Kilo alımı daha çok yüzde, boyunca, sırtta ve belde olabilir.
10. Polikistik over sendromu
Bu sendrom doğurganlık yaşlarındaki kadınlarda yaygın olan bir hormonal sorundur. Rahatsızlık sebebiyle kadınların yumurtalıklarında çok sayıda küçük kist ortaya çıkar. Hormonal dengesizliklere sebep olabilir ve bu nedenle adet döngüsü etkilenir ve bedende daha fazla tüy ve akne de çıkabilir. Bu rahatsızlığa sahip olan pek çok kadın kan şekerini kontrol altına alan insüline karşı direnç kazanmıştır ve bu da kilo alımına sebep olabilir. Kiloların bel çevresinde olma eğilimi vardır ve bu da kalp hastalıklarının riskini arttırır.
11. Sigarayı bırakmak
Sigarayı bırakmak sağlığınız için yapabileceğiniz en iyi şey. Fakat bıraktığınızda belki de beklediğinizden daha az olacak şekilde biraz kilo alabilirsiniz. Ortalama olarak sigarayı bırakan insanlar 5 kilodan daha az kilo alırlar. Bir kaç haftanın ardından aç hissetme durumu sona erer ve bu da alınan kiloları vermeyi daha kolay hale getirir.
Sonuç olarak
Kilo alımı birçok farklı faktörden kaynaklanabilir ve herkesin deneyimi farklı olabilir. Eğer kilo alımı ile ilgili endişeleriniz varsa, ilk adımınız her zaman doktorunuzla konuşmak olmalıdır. Doktorunuz sizin için en iyi çözümü bulmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri ve sağlıklı alışkanlıklar edinmek, kilo kontrolünü sağlamak için önemlidir. Unutmayın, sağlık her şeyden daha değerlidir.