Kızamık aşısı, iki dozla %97 etkili ve güvenli olduğu belirlendi
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2023 yılında kızamığa bağlı 107 500 ölüm kaydetti; vakaların büyük kısmı beş yaş altı aşısız çocuklarda görüldü. Aynı zamanda, 18 Nisan 2025 itibarıyla Amerika kıtasında altı ülkede 2 318 doğrulanmış vaka ve üç ölüm rapor edildi; bu, geçen yıla göre 11 katlık artış anlamına geldi.
Aşının koruyuculuğu
Cochrane Kütüphanesi’nin 1971‑2019 döneminde 23 milyon çocuğu kapsayan 138 çalışmayı birleştiren meta‑analizi, tek doz KKK (kızamık‑kabakulak‑kızamıkçık) aşısının hastalanma riskini %95 (≈20 kat) azalttığını gösterdi. İkinci dozla koruma %97 (≈25 kat) düzeyine yükseldi.
Bulaş zincirini kırma etkisi
Virüse maruz kaldıktan sonra ilk 72 saat içinde uygulanan aşı, ev içi temaslılarda hastalanma olasılığını %85 düşürdü. Böylece bireysel korumanın ötesinde, aile içi ve toplumsal yayılım hızı da belirgin şekilde yavaşladı.
Yan etkiler ve risk dengesi
. Yaygın reaksiyonlar: Hafif ateş ve döküntü, aşılanan çocuklarda aşılanmayanlara göre yaklaşık iki kat daha sık görüldü; genellikle 48 saat içinde geriledi.
. Ateşli havale: Yaklaşık 1 / 1 500 çocukta kısa süreli ateşli nöbet izlendi; kalıcı nörolojik etki saptanmadı.
. İTP (idiyopatik trombositopenik purpura): 1 / 40 000 dozda görülen geçici kanama bozukluğu, kızamık hastalığı geçirildiğinde 20 000 / 1 oranında ortaya çıkıyor—yani enfekte olmak aşıdan çok daha riskli.
. Olmayan bağlantılar: Meta‑analiz, otizm, gelişimsel gecikme, astım, diyabet veya kalıcı beyin hasarı ile istatistiksel ilişki bulmadı.
Kimler aşı olamıyor?
. 6 aydan küçük bebekler (annelerinden geçtiği kabul edilen antikorlar nedeniyle henüz yanıt vermezler),
. Şiddetli bağışıklık yetmezliği bulunanlar (kemoterapi, ileri HIV),
. Hamile kadınlar (gebelikte canlı aşılardan kaçınılır, ancak yanlışlıkla uygulandığında fötal zarar gösterilmedi).
Bu gruplar, enfeksiyona karşı “sürü bağışıklığı”na güveniyor; dolayısıyla toplumun geri kalanında yüksek aşılama oranı, en savunmasız bireyler için yaşam hattı oluşturuyor.
Uzman görüşü
DSÖ Bağışıklama Direktörü Dr. Kate O’Brien, Cenevre’de yaptığı açıklamada “Kızamık aşısı, son yirmi beş yılda 60 milyondan fazla hayat kurtardı; bugün hâlâ en güçlü koruyucu aracımızdır” dedi.
Kızamık hala çocukları hayattan koparıyor
Kızamık, hâlâ dakikada iki çocuğu hayattan koparan yüksek bulaşıcılığa sahip bir virüs. İki doz KKK aşısı, yüksek etkili, düşük riskli ve ekonomik bir müdahale olarak hem bireyleri hem de toplumun en hassas üyelerini koruyor. Toplum sağlığında kritik eşik, aşılama oranlarının %95’in üzerini görmesiyle mümkün.
..........
Kaynaklar:
. World Health Organization. Measles – Fact Sheet, 2024.
. WHO Disease Outbreak News. Measles – Region of the Americas, 18 Nisan 2025.
. Cochrane Library. Demicheli V. ve ark. Vaccines for measles, mumps, rubella, and varicella in children, 2020 güncellemesi.
. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). MMR Vaccine Effectiveness and Safety, Ocak 2025.
